خودروی سراتو در ایران

خودروی سراتو در ایران – طراحی، امکانات و عملکرد

تاریخچه مختصر کیا سراتو در جهان

کیا سراتو (Kia Cerato) یکی از محصولات پرطرفدار شرکت کره‌ای کیا موتورز است که اولین بار در سال ۲۰۰۳ میلادی معرفی شد. این خودرو جایگزین مدل «سفیا» شد و در سگمنت سدان‌های کامپکت قرار دارد. سراتو در بازارهای مختلف با نام‌های متفاوتی نیز عرضه شده؛ مثلاً در آمریکا و برخی کشورها با نام Kia Forte و در چین با نام Shuma شناخته می‌شود.

نسل‌های کیا سراتو:

اولین نسل (2003-2008): طراحی ساده و کیفیت مناسب با موتورهای 1.6 و 2.0 لیتری.

دومین نسل (2008-2013): طراحی مدرن‌تر و امکانات بیشتر؛ این نسل بیشترین حضور را در بازار ایران داشته است.

سومین نسل (2013-2018): طراحی اسپرت‌تر و تکنولوژی به‌روزتر.

چهارمین نسل (2018 تا کنون): با تمرکز بر رانندگی هوشمند، ایمنی بالا و طراحی آینده‌نگرانه.

تاریخچه و جزئیات کیا سراتو سایپایی در ایران

شرکت سایپا در راستای همکاری با کیا موتورز و برای پاسخ به نیاز بازار داخلی، تصمیم به مونتاژ نسل دوم کیا سراتو در ایران گرفت. این پروژه از سال 1393 شمسی آغاز شد و تا حدود سال 1398 ادامه داشت.

آغاز تولید:

سراتو در سایپا تحت نام “سراتو مونتاژ” یا “سراتو سایپایی” شناخته شد. برخلاف نسخه‌های وارداتی، سراتو سایپایی با امکاناتی بسیار محدودتر به بازار عرضه شد تا هزینه تولید و قیمت نهایی کاهش یابد.

حذف امکانات رفاهی:

بسیاری از آپشن‌ها و امکانات که در نسخه کره‌ای وجود داشت، در مدل سایپایی حذف شدند. از جمله حذف سانروف، عدم وجود سیستم کنترل پایداری ESP، نبود کروز کنترل، عدم استفاده از ایربگ‌های جانبی، حذف صندلی برقی راننده و تهویه مطبوع دیجیتال در برخی تیپ‌ها و حتی در برخی نسخه‌ها سیستم صوتی ساده و فاقد نمایشگر لمسی استفاده شده بود.

کیفیت ساخت و انتقادات:

سراتو سایپایی با وجود اینکه از پلتفرم و بدنه نسل دوم سراتو استفاده می‌کرد، اما به دلیل مونتاژ داخلی، کیفیت ساخت پایین‌تری نسبت به نمونه وارداتی داشت. مشکلاتی مانند صدای اضافی داخل کابین، مونتاژ ناهماهنگ قطعات داخلی، عملکرد ضعیف سیستم تعلیق و کیفیت پایین رنگ و قطعات پلاستیکی از جمله مواردی بود که از سوی خریداران و کارشناسان خودرو مورد انتقاد قرار گرفت.

مزیت‌ها:

با وجود انتقادات، سراتو سایپایی به دلیل چهره‌ی جذاب، موتور قدرتمند (در نسخه ۲.۰)، هزینه نگهداری کمتر نسبت به نسخه وارداتی و فراوانی قطعات یدکی توانست فروش نسبتاً موفقی را تجربه کند، به‌ویژه در بازه‌ای که خودروهای وارداتی با افزایش شدید قیمت و محدودیت عرضه مواجه بودند.

توقف تولید:

در نهایت، به دلیل فشارهای تحریمی، افزایش هزینه تولید، و قطع همکاری سایپا با کیا موتورز، تولید سراتو مونتاژی در سال ۱۳۹۸ به پایان رسید. آخرین سری‌های تولید شده بیشتر مربوط به نسخه 2.0 اتومات بودند که همچنان در بازار دست‌دوم خرید و فروش می‌شوند.

در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت سراتو کیا در سطح جهانی، خودرویی قابل اعتماد و محبوب است که با هر نسل، امکانات و کیفیت بهتری ارائه داده است. اما نسخه مونتاژی آن در ایران که توسط سایپا تولید شد، یک نسخه‌ی ساده‌شده با امکانات محدود بود که اگرچه از نظر ظاهری مشابه نسخه اصلی است، اما در عمل تجربه‌ای متفاوت به راننده منتقل می‌کند.

بررسی اجمالی سراتو وارداتی و سراتو سایپایی

مشخصات فنی

مدل وارداتی سراتو، در نسخه 2 لیتری، حدود 156 اسب‌بخار قدرت تولید می‌کند و معمولاً به گیربکس اتوماتیک 6 سرعته مجهز است. این گیربکس باعث شتاب بهتر و مصرف سوخت بهینه‌تر می‌شود. مصرف سوخت ترکیبی آن حدود 7.5 لیتر در 100 کیلومتر است و شتاب صفر تا صد آن حدود 10 ثانیه است.

در مدل سایپایی، هرچند قدرت موتور مشابه است، اما به دلیل استفاده از گیربکس اتوماتیک 4 سرعته قدیمی‌تر، عملکرد خودرو کندتر است. مصرف سوخت این نسخه حدود 8 لیتر در صد کیلومتر است و شتاب آن نزدیک به 11 ثانیه است. نسخه‌های دستی نیز با موتور 1.6 لیتری و قدرت کمتر در بازار وجود دارند.

امکانات رفاهی

سراتو وارداتی معمولاً دارای امکانات رفاهی قابل‌توجهی است؛ از جمله سانروف، کروز کنترل، سیستم کنترل پایداری الکترونیکی (ESP)، صندلی برقی راننده، سیستم تهویه دیجیتال، ایربگ‌های جانبی، دوربین عقب و سنسورهای پارک. در مجموع، این خودرو در زمان خودش جزو ماشین‌های مجهز محسوب می‌شد.

اما سراتو سایپایی با کاهش قابل‌توجهی در تجهیزات عرضه شد. در بیشتر تیپ‌ها خبری از سانروف، ESP، کروز کنترل یا صندلی برقی نیست. تعداد ایربگ‌ها نیز معمولاً به دو عدد محدود می‌شود. برخی از مدل‌ها حتی تهویه دیجیتال یا سنسور عقب را هم ندارند. این کاهش امکانات در راستای کاهش هزینه‌های تولید انجام شده است.

کیفیت ساخت و تجربه رانندگی

سراتو وارداتی از کیفیت مونتاژ بسیار خوبی برخوردار است. مواد به‌کاررفته در کابین، طراحی داخلی و عملکرد سیستم‌های برقی آن، حس یک خودروی باکیفیت و نرم را منتقل می‌کند. سواری آن نسبتاً نرم، بی‌صدا و مطمئن است.

در مقابل، سراتو سایپایی معمولاً دارای کیفیت مونتاژ پایین‌تری است. در بسیاری از موارد، صدای اضافی از داشبورد یا درها گزارش شده و کیفیت مواد داخلی نیز پایین‌تر است. تجربه رانندگی در نسخه سایپایی کمی خشک‌تر و ساده‌تر است.

هزینه نگهداری و قطعات یدکی

یکی از مزایای اصلی سراتو سایپایی، در دسترس بودن قطعات و هزینه پایین‌تر نگهداری است. قطعات این خودرو به‌راحتی در بازار پیدا می‌شوند و قیمت آن‌ها نسبت به نسخه وارداتی ارزان‌تر است. اما باید توجه داشت که کیفیت بسیاری از این قطعات ممکن است پایین‌تر باشد.

در مورد سراتو وارداتی، اگرچه کیفیت کلی خودرو بالاتر است، اما قطعات یدکی آن گران‌تر و گاهی کمیاب‌تر هستند. به‌ویژه در صورت بروز مشکلات فنی خاص یا نیاز به قطعات بدنه، هزینه تعمیر و تأمین قطعه می‌تواند قابل‌توجه باشد.

در ادامه به مقایسه کامل بین خودروهای سراتو موجود در بازار ایران می‌پردازیم

مقایسه کامل سراتوهای موجود در بازار ایران

موتور و پیشرانه

کیا سراتو وارداتی (نسل دوم – مدل‌های حدود 2009 تا 2013) معمولاً با موتور ۲.۰ لیتری چهار سیلندر عرضه می‌شد. این موتور حدود ۱۵۶ اسب‌بخار قدرت و ۱۹۴ نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کند. این مدل به‌خوبی از پس رانندگی شهری و جاده‌ای برمی‌آید و شتاب قابل‌قبولی ارائه می‌دهد.

در مقابل، سراتو سایپایی نیز با دو نوع پیشرانه تولید می‌شد:

موتور ۱.۶ لیتری چهار سیلندر که تنها با گیربکس دستی ۵ سرعته عرضه می‌شد و حدود ۱۲۴ اسب‌بخار قدرت و ۱۵۶ نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کند. این نسخه عملکرد نسبتاً ضعیف‌تری دارد و بیشتر برای استفاده روزمره شهری مناسب است.

موتور ۲.۰ لیتری چهار سیلندر که در نسخه‌های دستی و اتوماتیک عرضه شد. در نسخه سایپایی، همین موتور کره‌ای با قدرت حدود ۱۵۶ اسب‌بخار و گشتاور مشابه (۱۹۴ نیوتن‌متر) استفاده شد، اما به‌دلیل استفاده از گیربکس ضعیف‌تر، راندمان پایین‌تری نسبت به نسخه وارداتی دارد.

گیربکس و سیستم انتقال قدرت

در مدل وارداتی، معمولاً از گیربکس اتوماتیک ۶ سرعته تیپ‌ترونیک استفاده شده است. این گیربکس نرم، سریع و هماهنگ با موتور عمل می‌کند و در کنار مصرف سوخت منطقی، شتاب خوبی نیز فراهم می‌سازد.

اما نسخه ۲.۰ لیتری سراتو سایپایی از گیربکس اتوماتیک ۴ سرعته قدیمی بهره می‌برد. این گیربکس کندتر عمل می‌کند و موجب افزایش مصرف سوخت و کاهش شتاب خودرو می‌شود. نسخه دستی آن نیز از گیربکس ۵ سرعته استفاده می‌کند که عملکرد قابل قبولی دارد، اما با توجه به قدرت بالاتر موتور، راننده باید دقت بیشتری در تعویض دنده‌ها داشته باشد.

شتاب و مصرف سوخت

سراتو وارداتی ۲.۰ لیتری با گیربکس ۶ سرعته، در شرایط استاندارد قادر است در حدود ۱۰ ثانیه از حالت سکون به سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت برسد. مصرف سوخت ترکیبی آن نیز حدود ۷.۵ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر است.

در نسخه سایپایی ۲.۰ لیتری با گیربکس ۴ سرعته، شتاب صفر تا صد خودرو حدود ۱۱ ثانیه است و مصرف سوخت ترکیبی آن به حدود ۸ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر می‌رسد. نسخه ۱.۶ لیتری دستی حتی کندتر است و شتاب آن به حدود ۱۲.۵ ثانیه می‌رسد، در حالی که مصرف سوخت آن بین ۶.۵ تا ۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر است.

سیستم تعلیق و فرمان‌پذیری

هر دو مدل (وارداتی و سایپایی) از سیستم تعلیق مشابه بهره می‌برند: در جلو از مک‌فرسون و در عقب از سیستم چند اتصالی (Multi-link). با این حال، نسخه وارداتی به‌دلیل کیفیت مونتاژ بهتر و استفاده از قطعات باکیفیت‌تر، سواری نرم‌تر و پایدارتری دارد.

نسخه سایپایی، به‌ویژه در مدل‌های تولید سال‌های اول، تعلیق خشک‌تری دارد و کیفیت سواری به‌اندازه نسخه وارداتی نیست. فرمان هیدرولیکی در هر دو مدل نسبتاً دقیق است، اما حس فرمان در نسخه وارداتی بهتر و پایدارتر است.

سیستم ترمز و ایمنی

در هر دو مدل، ترمزها دیسکی در چهار چرخ هستند. سراتو وارداتی معمولاً مجهز به سیستم‌های کمکی مانند  ABS (ترمز ضد قفل)، EBD (توزیع نیروی ترمز) و ESP (کنترل پایداری الکترونیکی) بود. همچنین در برخی نسخه‌ها ایربگ جانبی و پرده‌ای هم وجود داشت. در مقابل، سراتو سایپایی معمولاً فقط دارای سیستم ABS و EBD است و در بسیاری از تیپ‌ها، ESP حذف شده است. ایربگ‌ها نیز به دو عدد (راننده و سرنشین جلو) محدود شده‌اند.

ابعاد و فضای داخلی

ابعاد کلی در هر دو نسخه یکسان است، چرا که هر دو از همان بدنه نسل دوم کیا سراتو بهره می‌برند. طول خودرو حدود ۴۵۳۰ میلی‌متر، عرض آن ۱۷۷۵ میلی‌متر، و فاصله بین دو محور ۲۶۵۰ میلی‌متر است.

فضای داخلی در هر دو خودرو برای چهار سرنشین بزرگسال مناسب است، با فضای پا و سر کافی. با این حال، نسخه وارداتی به‌دلیل استفاده از مواد با کیفیت‌تر در داشبورد، صندلی‌ها و عایق‌بندی بهتر کابین، تجربه‌ای لوکس‌تر و راحت‌تر ارائه می‌دهد.

امکانات ایمنی

کیا سراتو وارداتی:

مدل‌های وارداتی سراتو (نسل دوم) به‌صورت استاندارد یا سفارشی، از امکانات ایمنی قابل‌توجهی برخوردار بودند. این خودرو برای بازار جهانی طراحی شده بود، بنابراین استانداردهای ایمنی بالاتری را رعایت می‌کرد. برخی از این امکانات عبارت‌اند از:

سیستم کنترل پایداری الکترونیکی (ESP): یکی از مهم‌ترین مزیت‌های مدل وارداتی. در پیچ‌ها و مانورهای ناگهانی کمک زیادی به حفظ تعادل خودرو می‌کند.

سیستم کنترل کشش (TCS): مانع از هرزگردی چرخ‌ها در هنگام شتاب‌گیری می‌شود.

سیستم ضد قفل ترمز (ABS) به‌همراه توزیع الکترونیکی نیروی ترمز (EBD)

ایربگ‌های کامل: حداقل ۴ ایربگ (راننده، سرنشین جلو، جانبی) و در برخی تیپ‌ها حتی ایربگ‌های پرده‌ای

سیستم هشدار دهنده فشار باد لاستیک‌ها (TPMS) در بعضی تیپ‌ها

سیستم هشدار برخورد از جلو یا عقب در برخی نسخه‌ها

ترمز کمکی اضطراری (BA) و سیستم نگهدارنده در سربالایی (HAC)

سراتو سایپایی:

در نسخه مونتاژی سایپا، بسیاری از این امکانات ایمنی یا کاملاً حذف شده یا فقط در تیپ‌های خاص وجود داشتند. موارد زیر معمولاً در نسخه سایپایی دیده می‌شود:

ABS و EBD: این دو سیستم پایه‌ای در تمام تیپ‌ها وجود دارند.

فقط دو ایربگ: راننده و سرنشین جلو. خبری از ایربگ جانبی یا پرده‌ای نیست.

عدم وجود ESP و TCS: سیستم‌های کنترل پایداری و کشش کاملاً حذف شده‌اند.

نبود سیستم TPMS و سایر هشدارهای پیشرفته

عدم وجود سنسور جلو یا سیستم‌های کمک پارک پیشرفته

در بعضی تیپ‌ها حتی ترمز دیسکی عقب با ترمز کاسه‌ای جایگزین شده که ایمنی را کاهش می‌دهد.

در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت سراتو وارداتی از نظر ایمنی به‌مراتب کامل‌تر و مطمئن‌تر است. وجود ESP، ایربگ‌های بیشتر و ساختار مونتاژ بهتر باعث شده این مدل در آزمون‌های تصادف نیز نمرات بالاتری کسب کند. سراتو سایپایی از این نظر در حد استانداردهای پایه قرار دارد.

امکانات رفاهی

سراتو وارداتی:

این مدل معمولاً با سطح رفاهی مناسب و گاهی لوکس عرضه شده و شامل امکاناتی مانند صندلی‌های برقی (معمولاً برای راننده)، گرم‌کن صندلی‌های جلو در برخی نسخه‌ها، کولر دیجیتال دوگانه (Dual Zone)، سیستم صوتی با نمایشگر لمسی و پخش CD/MP3، بلوتوث و USB، دکمه‌های کنترلی روی فرمان، کروز کنترل با کلیدهای کنترل روی غربیلک فرمان، سانروف برقی، آینه‌های جانبی برقی تاشو با گرم‌کن، روکش چرمی صندلی‌ها، چراغ‌های روشنایی در روز (DRL) و چراغ مه‌شکن جلو و عقب، سنسور باران برای برف‌پاک‌کن‌ها و حتی ورود بدون کلید و استارت دکمه‌ای در برخی تیپ‌ها می‌باشد.

سراتو سایپایی:

بسته به تیپ و سال تولید، امکانات رفاهی سراتو سایپایی متغیر است، ولی به‌طور کلی ساده‌تر و محدودتر از نسخه وارداتی است. امکانات رایج در این مدل شامل کولر دستی (در نسخه‌های اولیه) و کولر نیمه‌اتومات، شیشه بالابر برقی چهار درب، آینه‌های جانبی برقی با گرم‌کن (بدون جمع‌شوندگی برقی)، سیستم صوتی ساده (فاقد نمایشگر لمسی در بیشتر مدل‌ها)، عدم وجود صندلی برقی، فاقد کروز کنترل در اکثر تیپ‌ها، بدون سانروف، روکش پارچه‌ای صندلی‌ها، چراغ‌های مه‌شکن فقط در مدل‌های ۲.۰ لیتری، فرمان بدون دکمه‌های کنترلی یا با دکمه‌های محدود، استارت کلیدی معمولی و نهایتا فاقد ورود بدون کلید می‌باشد.

در مجموع، سراتو وارداتی کاملاً برتر است. سطح راحتی، زیبایی داخلی و تجهیزات آن با خودروهای میان‌رده جهانی قابل مقایسه است. در مقابل، سراتو سایپایی به‌عنوان یک مدل مونتاژی اقتصادی، حداقل امکانات لازم را دارد، اما نباید از آن انتظار تجهیزات مدرن و لوکس داشت.

مقایسه ارائه خدمات، سرویس و تأمین قطعات یدکی

دسترسی به قطعات یدکی

در مدل وارداتی قطعات یدکی بیشتر به‌صورت وارداتی و اصل کره‌ای در بازار موجود است. برخی قطعات نیز چینی یا طرح کره‌ای هستند که ارزان‌ترند ولی کیفیت پایین‌تری دارند و با توجه به وارداتی بودن، برخی قطعات خاص مثل سپر، چراغ‌ها، داشبورد، قطعات الکترونیکی و ایربگ‌ها ممکن است کمیاب یا گران‌قیمت باشند. قیمت کلی قطعات فنی (مثل لنت، تسمه، فیلتر، دسته موتور و …) در مقایسه با خودروهای داخلی بالاتر است، ولی همچنان در بازار آزاد موجودند. لازم به ذکر است که تهیه بعضی قطعات بدنه و تجهیزات رفاهی خاص ممکن است زمان‌بر بوده یا نیاز به سفارش از خارج کشور داشته باشد.

اما در مدل سایپایی با توجه به تولید داخل توسط سایپا، اکثر قطعات این خودرو در داخل کشور تولید یا مونتاژ شده‌اند و دسترسی به آن‌ها بسیار آسان است. قطعات مصرفی و فنی مثل لنت ترمز، فیلترها، تسمه، قطعات جلوبندی و … در بازار به وفور با قیمت مناسب یافت می‌شود. نمایندگی‌های سایپا بسیاری از قطعات را به‌صورت انبار شده ارائه می‌کنند، حتی در شهرستان‌ها و در صورت نیاز به تعمیرات بدنه‌ای، قطعات بدنه و تزئینات داخلی به‌راحتی یافت می‌شوند و هزینه تعویض آن‌ها نیز به‌مراتب پایین‌تر است.

خدمات پس از فروش و شبکه نمایندگی‌ها

کیا سراتو وارداتی:

خدمات پس از فروش رسمی توسط شرکت‌هایی مانند اطلس‌خودرو (نماینده رسمی کیا موتورز در ایران) انجام می‌شد، اما پس از تحریم‌ها، این خدمات به‌شدت محدود و ضعیف شده است. در حال حاضر بیشتر خدمات توسط تعمیرگاه‌های تخصصی غیررسمی در سطح شهرها ارائه می‌شود.

تخصص فنی نسبتاً خوب برای این خودرو در بازار وجود دارد، اما دستمزد تعمیرکاران متخصص وارداتی‌ها نسبتاً بالاست و در نبود گارانتی، تمامی هزینه‌های سرویس و تعمیر برعهده مالک است و هیچ پوشش یا پشتیبانی رسمی‌ای برای مدل‌های قدیمی‌تر وجود ندارد.

سراتو سایپایی:

تحت پوشش کامل شبکه گسترده نمایندگی‌های سایپا در سراسر کشور قرار دارد. خدمات دوره‌ای مانند تعویض روغن، فیلتر، بازدید دوره‌ای، تنظیم موتور و … با تعرفه‌های رسمی و نسبتاً مناسب انجام می‌شود. بسیاری از تعمیرگاه‌های مجاز و آزاد با سیستم و ساختار این خودرو آشنا هستند و تخصص تعمیراتی خوبی روی آن دارند و در صورت خرابی، امکان مراجعه به نمایندگی و دریافت خدمات رسمی حتی در شهرهای کوچک هم وجود دارد. هزینه‌های سرویس‌های دوره‌ای و تعمیرات، در مقایسه با مدل وارداتی، پایین‌تر و اقتصادی‌تر است.

هزینه سرویس‌های دوره‌ای

سراتو وارداتی

هزینه سرویس‌هایی مثل تعویض روغن موتور با روغن مناسب، فیلترها، شمع، و تسمه‌ها معمولاً گران‌تر است. همچنین در برخی موارد، برای تعمیرات یا تعویض قطعات خاص نیاز به ابزار یا دانش فنی خاص وجود دارد.

سراتو سایپایی

سرویس‌های دوره‌ای این خودرو ساده‌تر، سریع‌تر و ارزان‌تر انجام می‌شود. بسیاری از قطعات با نمونه‌های تولید داخل جایگزین شده‌اند که باعث کاهش چشم‌گیر هزینه‌ها شده است.

جمع بندی نهایی

در پایان این بررسی جامع از خودروی کیا سراتو، می‌توان به یک جمع‌بندی روشن رسید: سراتو در سطح جهانی، خودرویی خوش‌نام، با طراحی جذاب، امکانات مناسب و عملکرد فنی قابل‌اعتماد است که در طی چهار نسل، همواره بهبود یافته و مطابق با نیاز بازار جهانی تکامل پیدا کرده است. نسخه‌های وارداتی این خودرو در ایران نیز با برخورداری از تجهیزات کامل، مونتاژ باکیفیت و ایمنی بالا، تجربه‌ای نسبتاً لوکس‌تر را برای کاربران فراهم می‌کنند.

در مقابل، سراتو سایپایی که توسط شرکت سایپا مونتاژ شده، اگرچه از نظر ظاهری مشابه با نسخه کره‌ای است، اما به دلیل حذف بسیاری از آپشن‌ها، کیفیت مونتاژ پایین‌تر و استفاده از گیربکس قدیمی‌تر، تجربه‌ای ساده‌تر و اقتصادی‌تر را ارائه می‌دهد. این نسخه بیشتر مناسب کسانی است که به‌دنبال خودرویی کم‌هزینه، با قطعات در دسترس و نگهداری ساده هستند.

در نهایت، انتخاب بین سراتو وارداتی و سایپایی بستگی به انتظارات فرد از خودرو دارد؛ اگر کیفیت، امکانات و عملکرد اولویت شماست، نسخه وارداتی گزینه‌ای بهتر است. اما اگر بودجه محدودتر و نگرانی از هزینه‌های نگهداری دارید، نسخه سایپایی می‌تواند انتخابی معقول باشد — البته با در نظر گرفتن محدودیت‌های آن.